Iğdır ilinin Merkez ilçesine bağlı olan Yaycı köyü, ilin batısında, Erzurum-Kars karayolu üzerinde, şehir merkezine yalnızca 5 kilometre uzaklıkta, verimli ve sulak topraklar üzerinde kurulmuştur. Güler yüzlü, çalışkan, mert insanların yaşadığı bu köy, kadim bir Türk yurdudur.
Yaycı köyü mezarlığında yer alan koçbaşı şeklindeki mezar taşları, Iğdır’da kalıcı bir medeniyet izi bırakan Karakoyunlular Dönemi’nden kalmadır. Bu mezar taşları, yiğit ve kahraman kişilerin veya genç yaşta yaşamını yitirenlerin mezarlarına dikilmiştir.
Karakoyunlu Devleti, başkenti Tebriz olan ve 1380-1469 yılları arasında bugünkü Doğu Anadolu, Güney Kafkasya, Azerbaycan ve Kuzey Irak topraklarında hüküm süren Oğuz Türklerinin kurduğu bir devlettir. Bu devleti başlangıç alırsak, Yaycı köyünün tarihinin en az 645 yıllık bir geçmişe sahip olduğunu görürüz. Mezar taşlarında yer alan bazı tarihler ise 1280 yılına kadar gitmektedir. Bu dönemde Iğdır, İlhanlı Devleti hâkimiyetindeydi; dolayısıyla Yaycı köyünün tarihi çok daha eski dönemlere dayanmaktadır.
Yaycı Köyü’nde 1919–1920 Ermeni Mezâlimi
Yaycı köyü, Ağustos 1919 ile 17 Eylül 1920 yılları arasında Ermeni çetelerinin saldırısına uğrayarak onlarca masum ve savunmasız insanımızın şehit edildiği, Iğdır civarındaki 21 Müslüman köyden biri olmuştur.
1886 yılında yapılan nüfus sayımında Yaycı köyünde 1104 Azerbaycan Türkü yaşarken, bu acı olayların ardından 1927 nüfus sayımında köy nüfusu 508 kişi azalarak dramatik bir şekilde gerilemiştir.
Çarlık Rusya’sı işgali dönemindeki nüfus kayıtları da köyün eski canlı yapısını ortaya koymaktadır. Yaycı köyü, 1985 yılında 1492 kişiyle tarihinin en yüksek nüfusuna ulaşmış; ancak sonraki yıllarda yoğun göçler nedeniyle günümüzde yaklaşık 777 kişi yaşamaktadır.
Yaycı Köyü’nde Bir Yeniden Doğuş: Ferhat Yıldız Dönemi
Köyün son yıllardaki en büyük şansı, İsviçre’den emekli olduktan sonra memleketine dönüp 2024 mahallî seçimlerinde muhtar seçilen Ferhat Yıldız Bey olmuştur.
Memleket sevdalısı bir insan olan Yıldız, köyüne hizmet etmek için kolları sıvamış ve “devlet–vatandaş iş birliği, imece usulü” anlayışıyla büyük bir dönüşüm başlatmıştır.
Bugün Yaycı köyü, modern, yaşanabilir, örnek bir köy kimliğine kavuşmuştur. Köyde 250 bina bulunmakta, yeni ve modern yapılar köyün çehresini değiştirmektedir.
Muhtar Ferhat Yıldız, Yaycı Kalkındırma Derneği Başkanı Şener Yıldırım ve Köy İhtiyar Heyeti ile birlikte el ele vererek birçok yeniliğe imza atmıştır. Köyde:
• Muhtarlık Evi
• Eğitim Salonu
• Kadın Lokali
• Misafirhane
• Kütüphane
• Çocuk Parkı
• Otopark ve park alanı
• “Kamaliya” düzenlemesi
• Yaycı Kavşağı’nın yenilenmesi
• Köy yollarının ve sokakların asfaltlanması
gibi projeler başarıyla hayata geçirilmiştir.
Yaycı’dan Yetişen Değerler
Yaycı köyü, tarih boyunca yalnızca kahramanlıklarıyla değil, yetiştirdiği değerli şahsiyetlerle de tanınmıştır. Köyden; Hasan Özkılınç, Metin Yıldırım, Kerim Yaycılı, Habip Mert, Görkem Ezgi Yıldırım, Sevcan Sini, İlhami Yıldırım, Kaan Ayran, Zekeriya Mert gibi yazar, sanatçı, tiyatrocu, öğretim görevlisi, gazeteci, millî sporcu ve boksör gibi önemli isimler yetişmiştir.
Geleceğe Dönük Vizyon Projeler
Muhtar Ferhat Yıldız’ın gelecek hedefleri de dikkat çekicidir. Bunlar arasında:
• Aşevi ve düğün salonu açılması,
• Yaycı Festivali’nin düzenlenmesi,
• Köy hudutlarının belirlenmesi,
• Mezarlıkların düzenlenmesi,
• 3500 dönüm mera alanının tespiti ve verimli kullanımı,
• Beton sulama kanallarının yapılması,
• Yeni yolların açılması,
• Sokak isimlendirmesi ve aydınlatması
gibi projeler yer almaktadır.
İmkânlar ölçüsünde bu projelerin de hayata geçirileceği ifade edilmektedir.
Sonuç Yerine
Bu örnek çalışmaların, Iğdır’daki diğer 163 köye de ilham kaynağı olmasını temenni ediyor; köyüne gönülden hizmet eden Yaycı Muhtarı Ferhat Yıldız Bey’e, Yaycı Köyü İhtiyar Heyeti’ne, Yaycı Köyü Kalkındırma Derneği Başkanı Şener Yıldırım Bey’e, tüm Yaycı halkına ve emeği geçen herkese teşekkür ederim.
Yorumlar
Kalan Karakter: