• Künye
  • İletişim
  • Çerez Politikası
  • Gizlilik İlkeleri
Anasayfa
  • Iğdır Haberleri
  • Son Dakika
  • Resmi İlanlar
  • Bölgesel
    Kars HaberleriAğrı HaberleriVan HaberleriArdahan HaberleriErzurum HaberleriMuş Haberleri
  • Türkiye
  • Ekonomi
  • Dünya
  • Sağlık
  • Spor
  • Güncel
  • Yemek Tarifleri
  • Ara
SON DAKİKA:
08:25
Boğulma Riskine Karşı Uyarı: Baraj, Gölet ve Sulama Kanalları Plaj Değildir!
08:41
Muş'ta Jandarmadan Kapsamlı Huzur ve Güven Uygulaması: 16 Gözaltı, Yarım Milyon Lira Ceza
08:40
Beton mikseri motosikleti ezdi: 2 ölü
08:34
Muş'ta Feci Kaza: Yolun Karşısına Geçen Yaşlı Adamın Üzerinden Üç Araç Geçti
08:33
Alzheimer hastası dağlık alanda ölü bulundu
08:32
Sıcak Havalarda Evcil Hayvan Bakımı: Veterinerden Önemli Uyarılar!
08:31
Bursa'daki Yangına Gönüllü Gelen Su Tankeri Uçuruma Yuvarlandı: 3 Can Kaybı
08:30
Malatya'da Feci Kaza: Yem Makinesine Düşen Şahıs Hayatını Kaybetti
08:29
72 yaşındaki kayıp kadın ölü bulundu
08:29
Orman Yangınına Yardıma Giden Otomobil Su Tankerine Çarptı: Baba-Oğul Yaralı
08:27
Beypazarı'nda Kümeste Yangın: 41 Tavuk Telef Oldu
08:27
Alkollü Sürücü Polisten Kaçamadı: 36 Bin Lira Ceza ve Ehliyete El Konuldu
08:27
2 kişinin hayatını kaybettiği toprak kayması olayında şüpheli 2 kişi tutuklandı
08:25
Boğulma Riskine Karşı Uyarı: Baraj, Gölet ve Sulama Kanalları Plaj Değildir!
08:41
Muş'ta Jandarmadan Kapsamlı Huzur ve Güven Uygulaması: 16 Gözaltı, Yarım Milyon Lira Ceza
Video Galeri Foto Galeri Yazarlar Üye Paneli
A
Büyüt
A
Küçült
Yorumlar
  1. Köşe Yazarları
  2. Rufat Gürel
  3. Iğdır'da Unutulmaya Yüz Tutmuş Gelenek ve Göreneklerimiz
Yayınlanma: 12 Mart 2025 - 09:11

Iğdır'da Unutulmaya Yüz Tutmuş Gelenek ve Göreneklerimiz

12 Mart 2025 - 09:11
Yorumlar
TAKİP ETTAKİP ET
Dinle
A
Büyüt
A
Küçült
Yorumlar
Rufat Gürel
Rufat Gürel
Araştırmacı yazar Rufat Gürel yazdı...
Iğdır'da Unutulmaya Yüz Tutmuş Gelenek ve Göreneklerimiz

NEVRUZ AYI: Küçük çilenin bitimiyle Nevruz ayı başlar. Küçük çilenin son günü “Hıdır Nebi”dir. Nevruz, Türklerin (Göktürkler’in) Ergenekon’dan demirden dağı eritip çıkmalarını, baharın gelişini, doğanın uyanışını temsil eder. Doğu Türkistan’dan Balkanlar’a kadar tüm Türk kavimleri ve toplulukları tarafından M.Ö. 8. yüzyıldan günümüze kadar her yıl 21 Mart’ta kutlanır.

ALAV-ALAV (ateşten atlama): Nevruz bayramında “Nevruz Ateşi” yakılarak üzerinden atlanır. Ateşin kendilerini kötülüklerden arındırıp hastalıklardan koruduğuna inanılır.

KOSA - KOSA OYUNU: Türk ve Altay halk kültüründe bahar şenliği olarak yapılır. Nevruz’dan birkaç gün önce başlayan ve Nevruz gününün sonuna kadar devam eden şenliklerde bu bayramın koruyucu ruhu olan “Koça Han” adına düzenlenir.

Köse oyunu, yörelere göre değişiklik gösteren tarihlerde eski yılın uğurlanması, yeni yılın karşılanması amacıyla ve bolluk ve bereket beklentisiyle düzenlenen bir köy seyirlik oyunudur. Iğdır’da yüz yıllardır Nevruz bayramı kutlanıyor. Çileler bitmiş, havaya, suya ve toprağa cemre düşmüş. Bahar artık kendini göstermeye başlıyor. Iğdırlıların geleneksel Nevruz bayramının ilk geleneği olan köse oyunu köylerde oynanmaya başlıyor. Değişik hayvan figürlerinin sergilendiği “Köse” oyununda genellikle bir gelin bir damat olur. Kadın kılığına girmiş bir gelin adayı, erkeğe farklı sıkıntılar yaşatır. Değişik kılıklardaki tadına doyulmaz oyunlarıyla insanları çok mutlu eden sahneler yaşanır. Bu oyunlar karşılığında un ve para toplanır. Şimdi bu gelenekler sanal yaşamda kayboldu. Yeni neslin çoğunun bunu bilmemesi ne kötü.

MENDİL SALLAMA: Bacadan mendil, şal sallandırarak bayramlık alınırdı. Bacadan sallanan mendil ve şallara bayramlıklar konurdu.

KULAK ASMA: Nevruz bayramında yeddi levin gecesi gizlice kulak asılıp niyet tutulur. Konuşulanların gerçekleşeceğine inanılır. O gün olumlu ve güzel sözler söylenmeye dikkat edilir. Ben tecrübe ettim, konuşulan söz gerçekleşti.

ÖLÜ BAYRAMI: Yörede 21 Mart Nevruz bayramı haftasında tüm köylerde olduğu gibi tek (Salı) gün, köy meydanında cuma akşamı (Perşembe) günü kabir üstüne çıkılır. Kabir ziyaretine topluca gidilir, mezarlar onarılır, Kur’an-ı Kerim’den ayetler okutulur. Çeşitli ihsanlar verilir. Bu sene Kaçardoğanşalı köyünde 13 Mart 2025 Perşembe günü “Kabir Üstüne” çıkılacak. Bu gelenek Iğdır’da çok iyi yapılmaktadır. Sıla-i rahim yapmak için Iğdır’ın dışında büyük şehirlerde olan veya yurt dışında yaşayanlar Iğdır’a gelir. Sıla-i rahim yapılıp, eş, dost, akraba kaynaşır.

YEDDİ LEVİN: Yeddi-levin en az yedi çeşit meyve ya da çerezi bir araya getirip karıştırmaktır. Akşam yemekten sonra evin reisi tarafından karıştırılıp herkese eşit dağıtılır. Askerde, gurbette olanlar ile hamile olanların bebeklerinde pay ayrılır.

İĞNE - İĞNE: Suya iğne salmak olarak adlandırılır. Genellikle aynı yaşta olan genç kızlar bir araya gelerek su dolu bir leğenin içine deliklerine pamuk geçirilmiş iki iğne bırakır, su karıştırılarak dalgalandırılır. Ayrı köşelere bırakılmış iğneler birbirine yanaşırsa tutulan niyette evlilik olacaktır anlamına gelir. Bu durum, oraya toplanan bütün kızlar için ayrı ayrı niyet tutularak yapılır.

NEVRUZ YUMURTASI: Nevruzda yumurtalar tencereye dizilir, altına üstüne önceden atmayıp sakladığınız soğan kabuklarını, biraz da saman koyarsınız. Saman yoksa soğan kabukları yeterli gelir. Sonra iyice kaynattığınızda, o soğan kabukları yumurtaları kırmızı yapar. Bu yumurtalar, ev ev dolaşan çocuklara şeker ve çikolata gibi yeddi levin dediğimiz çerezlerden verilir.

AHIR ÇERÇEMBE: 21 Mart’tan önceki salıyı çarşambaya bağlayan geceye “Ahır Çerşembe” ya da yılın ahır tek günü denir. Bu gecede evlerin bahçelerinde, köy ve mahalle meydanlarında öbek öbek ateşler yakılır. Bahçelerin temizliği için toplanan çöp ve kuru otlar ateşe verilir.

SUYA İĞNE SALLAMAK: Su dolu kaba kime ait oldukları bilinen yüzükler atılır. Bu yüzükler, görevlendirilen birileri tarafından sudan çıkarılırken bir taraftan da maniler okunur. Her maninin kendine göre bir anlamı vardır. Sudan çıkarılan yüzük sahibine teslim edilir. O anda okunan manide yüzük sahibinin sırları ortaya çıkacağı için etkinlik daha heyecanlı ve eğlenceli olur.

SEMENİ YETİŞTİRMEK: Bir miktar toprak konulan kaplara ekilen ve “semeni” adı verilen buğday, mısır ve nohut gibi çeşitli tahıllar, mart ayının başında birbirinden farklı ve rengârenk kaplarda yetiştirilir. Yöre halkının geçmişten gelen bir geleneği de semeni yetiştirmektir. Ağpirçehlerin (yaşlı kadınların) dediklerine göre yaz arzusu, bereket nişanesi olarak yetiştirilen semeni, “çölün şahta, boranına”, “toprağın kış uykusuna”, “insanın yaz arzusuna” karşılık olarak hazırlanır. Semeni yeşerince insanın da niyet ve arzuları gerçekleşir. Semeni yetiştikten sonra kızlar bir araya gelerek suyunu çıkartır, ezer ve helvasını pişirir. Bu işi eğlenceli bir ortamda yaparlar. Gece şenliklerle devam eder.

BÜYÜK ÇİLE:

Azeri kültüründe kış iki döneme ayrılır:

1- Büyük Çile: Gecenin en uzun olduğu 21 Aralık’tan sonra gelen 40 güne denilir. Takvim bilgisi bakımından 21 Aralık – 30 Ocak günleri “Erbain” olarak adlandırılır.

2- Küçük Çile: Büyük çileden sonra gelen 20 günlük süreçtir. Genelde 20 Ocaktan baharın başlangıcı 22 Marta kadar olan süre “Hamsin” olarak bilinir.

Bizleri biz yapan değerlerdir. Geçmişi olmayanın geleceği olmaz. Geçmiş değerlerimize sahip çıkmak zorundayız. Nevruz bizim için bayramdan da öte bir şeydir. Yeni nesil gençlere bu güzel geleneklerimizi yaşatmak ve öğretmek zorundayız. Nevruzla yeni bir gün, yeni bir yıla başlıyoruz. Evimizden başlayarak çevremizi temiz tutup, temiz ve güzel giyiniyoruz. Sıla-i rahim yapıp, eş, dost, komşu ve akrabalarımızla bayramlaşıp, küsler varsa barışıyoruz. Mezarlıkları ziyaret edip vefat edenlerimiz için dua ediyor, Kur’an okuyup ihsanlar dağıtıyoruz.

Bizi geçmişimize, köklerimize bağlayan, bizi biz yapan baharın müjdecisi Nevruz Bayramı arifesinde, tüm Iğdırlıların, Türk dünyasının ve insanlığın Nevruz Bayramı hayırlı olsun. Barış, huzur ve mutluluk dolu nice bayramlar diliyorum. Her şey gönlünüzce olsun.

  • YORUMLAR
adlı kullanıcıya cevap x

Yazarın Diğer Yazıları

  • Iğdır'a Gönül Veren İsimler: Sessiz Kahramanlar - 25 Temmuz 2025
  • Iğdır: Tarihin Derinliğinden Direnişin Zirvesine - 24 Temmuz 2025
  • Aras'ın Şahitliği İle Iğdır'da Kardeşliğin Türküsü - 23 Temmuz 2025
  • Iğdır'dan Ayrılırken Hislerim - 22 Temmuz 2025
  • AĞRI DAĞI VE IĞDIR'IN SESSİZ SEVGİSİ - 16 Temmuz 2025
  • Çok Okuyan mı Çok Bilir, Çok Gezen mi? - 11 Temmuz 2025
  • Iğdır'da Kayısı Yetiştiriciliği ve Yaşanan Sorunlar : - 07 Temmuz 2025
  • Bilgiyle Yoğrulan Bir Önder: Prof. Dr. Ekrem Gürel - 01 Temmuz 2025
  • Gurbetten Dönüş Iğdır'da Özlemle Yoğrulan Saatler : - 28 Haziran 2025
  • Başsız Ümmet, Direnen İran: Gazze'den Arz-ı Mevud'a - 19 Haziran 2025
  • İran Düşerse Sıra Türkiye'dedir - 16 Haziran 2025
  • Bir Gün Değil, Bir Ömür Babam - 15 Haziran 2025
  • Aras'ın Kıyısında Kalan Gönlüm: Gurbette Iğdır Özlemi - 13 Haziran 2025
  • Iğdır'da Unutulmaya Yüz Tutmuş Doğal Yiyecekler - 11 Haziran 2025
  • Ağrı Dağı'nın Gölgesinde Iğdır İle bir Dağın Kadim Dostluğu - 07 Haziran 2025
  • TUZLUCA TUZUN VE TARİHİN BULUŞTUĞU SAKİN COĞRAFYA - 05 Haziran 2025
  • Iğdır'a Raylı Umut: Kars-Iğdır-Nahçıvan Demiryolu Projesi - 04 Haziran 2025
  • Iğdır'ın Sarı Altını: Kaysı - 02 Haziran 2025
  • 28 MAYIS 1918 AZERBAYCAN'IN BAĞIMSIZLIK GÜNÜ - 28 Mayıs 2025
  • Iğdır İl Oluşunun 33. Yılı Kutlu Olsun - 27 Mayıs 2025
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
Köşe Yazarları
Rufat Gürel
Rufat Gürel
Iğdır'a Gönül Veren İsimler: Sessiz Kahramanlar
Cokşun Oğuz
Cokşun Oğuz
Iğdır Kalesi: Korhan'dan Iğdır Ovasına Uzanan Bin Yıllık Miras
Şirin Arslan
Şirin Arslan
Biz Ne Ara Bu Hale Geldik? Şiddeti Teşvik Eden Sözleri Şiddetle Kınıyorum!
Rufat Gürel
Rufat Gürel
Iğdır'a Gönül Veren İsimler: Sessiz Kahramanlar
Cokşun Oğuz
Cokşun Oğuz
Iğdır Kalesi: Korhan'dan Iğdır Ovasına Uzanan Bin Yıllık Miras
Şirin Arslan
Şirin Arslan
Biz Ne Ara Bu Hale Geldik? Şiddeti Teşvik Eden Sözleri Şiddetle Kınıyorum!
Rufat Gürel
Rufat Gürel
Iğdır'a Gönül Veren İsimler: Sessiz Kahramanlar
Cokşun Oğuz
Cokşun Oğuz
Iğdır Kalesi: Korhan'dan Iğdır Ovasına Uzanan Bin Yıllık Miras
Şirin Arslan
Şirin Arslan
Biz Ne Ara Bu Hale Geldik? Şiddeti Teşvik Eden Sözleri Şiddetle Kınıyorum!
Çok Okunan Haberler
 Cezaevinden İzinli Çıkan Iğdırlı Sürücü Hayatını Kaybetti
Cezaevinden İzinli Çıkan Iğdırlı Sürücü Hayatını Kaybetti
Iğdır’da yaş pasta zehirlenmesi: 79 kişi hastanelik oldu
Iğdır’da yaş pasta zehirlenmesi: 79 kişi hastanelik oldu
Ağrı'da Arazi Anlaşmazlığı Kanlı Bitti: Atını Vurarak Öldürdü
Ağrı'da Arazi Anlaşmazlığı Kanlı Bitti: Atını Vurarak Öldürdü
Iğdır'ın Gururu Baturay Akyıldız YKS'de Türkiye Derecesi Yaptı!
Iğdır'ın Gururu Baturay Akyıldız YKS'de Türkiye Derecesi Yaptı!
Karakoyunlu'da Dehşet Anları: Ayı Saldırısına Uğrayan Çiftçi Kıl Payı Kurtuldu!
Karakoyunlu'da Dehşet Anları: Ayı Saldırısına Uğrayan Çiftçi...
Ana Sayfa
Iğdır Haberleri
Son Dakika
Resmi İlanlar
Bölgesel
Türkiye
Ekonomi
Dünya
Sağlık
Spor
Güncel
Yemek Tarifleri
Köşe Yazarları
Foto Galeri
Video Galeri
Biyografiler
Vefatlar
Üye Paneli
Günün Haberleri
Arşiv
Gazete Arşivi
Hava Durumu
Gazete Manşetleri
Nöbetci Eczaneler
Namaz Vakitleri
  • Bölgesel
  • Dünya
  • Ekonomi
  • Güncel
  • Iğdır Haberleri
  • Sağlık
  • Son Dakika
  • Spor
  • Türkiye
  • Foto Galeri
  • Video Galeri
  • Köşe Yazarları
  • Biyografiler
  • Vefatlar
  • Üye Paneli
  • Günün Haberleri
  • Arşiv
  • Gazete Arşivi
  • Hava Durumu
  • Gazete Manşetleri
  • Nöbetci Eczaneler
  • Namaz Vakitleri

  • Rss
  • Sitene Ekle
  • Künye
  • İletişim
  • Çerez Politikası
  • Gizlilik İlkeleri

Sitemizde bulunan yazı , video, fotoğraf ve haberlerin her hakkı saklıdır.
İzinsiz veya kaynak gösterilemeden kullanılamaz.