• Künye
  • İletişim
  • Çerez Politikası
  • Gizlilik İlkeleri
Anasayfa
  • Iğdır Haberleri
  • Son Dakika
  • Resmi İlanlar
  • Bölgesel
    Kars HaberleriAğrı HaberleriVan HaberleriArdahan HaberleriErzurum HaberleriMuş Haberleri
  • Türkiye
  • Ekonomi
  • Dünya
  • Sağlık
  • Spor
  • Güncel
  • Yemek Tarifleri
  • Ara
SON DAKİKA:
00:04
Alagöz Holding Iğdır FK, Yeni Sezon İçin İkinci Etap Kamp Çalışmalarına Hız Verdi
08:45
Sarıkaya'da Plakasız Motosiklet Ehliyetsiz Sürücü Yayaya Çarptı: 1 Yaralı
08:44
Mersin'de Seyir Halindeki Tır Alev Alev Yandı
08:44
Kemaliye'de Bin Yıllık Kapı Tokmağı Geleneği Yaşıyor
08:43
Kahramanmaraş'ta Ahır Yangını: 2 Küçükbaş Hayvan Telef Oldu
08:40
Ünye'de Ev Yangını: Çocuklar ve Üst Katta Mahsur Kalanlar Kurtarıldı
08:40
Aranan zanlı kız arkadaşıyla kafede çay içerken yakalandı
08:39
Gölcük'te Dehşet Anları Kamerada: Devrilen Ağaç Dalı Can Aldı
08:38
Zonguldak'ta Korkunç Cinayet: Eşi Tarafından Bıçaklanan Kadın Hayatını Kaybetti
08:37
Kayseri'de Silahlı Kavga: 3 Kişi Yaralandı
08:36
Sultangazi'de Polise Bıçaklı Saldırı: Şüpheli Kovalamaca Sonucu Yakalandı
08:36
17 Yaşındaki Mehmet Dallı, Tavşanlı'da Gözyaşlarıyla Son Yolculuğuna Uğurlandı
08:34
Kuşadası'nda Kiracı Dehşeti: Ev Sahibini Bıçaklayarak Ağır Yaraladı
00:04
Alagöz Holding Iğdır FK, Yeni Sezon İçin İkinci Etap Kamp Çalışmalarına Hız Verdi
08:45
Sarıkaya'da Plakasız Motosiklet Ehliyetsiz Sürücü Yayaya Çarptı: 1 Yaralı
Video Galeri Foto Galeri Yazarlar Üye Paneli
A
Büyüt
A
Küçült
Yorumlar
  1. Köşe Yazarları
  2. Rufat Gürel
  3. Iğdır'da Unutulmaya Yüz Tutmuş Gelenek ve Göreneklerimiz
Yayınlanma: 12 Mart 2025 - 09:11

Iğdır'da Unutulmaya Yüz Tutmuş Gelenek ve Göreneklerimiz

12 Mart 2025 - 09:11
Yorumlar
TAKİP ETTAKİP ET
Dinle
A
Büyüt
A
Küçült
Yorumlar
Rufat Gürel
Rufat Gürel
Araştırmacı yazar Rufat Gürel yazdı...
Iğdır'da Unutulmaya Yüz Tutmuş Gelenek ve Göreneklerimiz

NEVRUZ AYI: Küçük çilenin bitimiyle Nevruz ayı başlar. Küçük çilenin son günü “Hıdır Nebi”dir. Nevruz, Türklerin (Göktürkler’in) Ergenekon’dan demirden dağı eritip çıkmalarını, baharın gelişini, doğanın uyanışını temsil eder. Doğu Türkistan’dan Balkanlar’a kadar tüm Türk kavimleri ve toplulukları tarafından M.Ö. 8. yüzyıldan günümüze kadar her yıl 21 Mart’ta kutlanır.

ALAV-ALAV (ateşten atlama): Nevruz bayramında “Nevruz Ateşi” yakılarak üzerinden atlanır. Ateşin kendilerini kötülüklerden arındırıp hastalıklardan koruduğuna inanılır.

KOSA - KOSA OYUNU: Türk ve Altay halk kültüründe bahar şenliği olarak yapılır. Nevruz’dan birkaç gün önce başlayan ve Nevruz gününün sonuna kadar devam eden şenliklerde bu bayramın koruyucu ruhu olan “Koça Han” adına düzenlenir.

Köse oyunu, yörelere göre değişiklik gösteren tarihlerde eski yılın uğurlanması, yeni yılın karşılanması amacıyla ve bolluk ve bereket beklentisiyle düzenlenen bir köy seyirlik oyunudur. Iğdır’da yüz yıllardır Nevruz bayramı kutlanıyor. Çileler bitmiş, havaya, suya ve toprağa cemre düşmüş. Bahar artık kendini göstermeye başlıyor. Iğdırlıların geleneksel Nevruz bayramının ilk geleneği olan köse oyunu köylerde oynanmaya başlıyor. Değişik hayvan figürlerinin sergilendiği “Köse” oyununda genellikle bir gelin bir damat olur. Kadın kılığına girmiş bir gelin adayı, erkeğe farklı sıkıntılar yaşatır. Değişik kılıklardaki tadına doyulmaz oyunlarıyla insanları çok mutlu eden sahneler yaşanır. Bu oyunlar karşılığında un ve para toplanır. Şimdi bu gelenekler sanal yaşamda kayboldu. Yeni neslin çoğunun bunu bilmemesi ne kötü.

MENDİL SALLAMA: Bacadan mendil, şal sallandırarak bayramlık alınırdı. Bacadan sallanan mendil ve şallara bayramlıklar konurdu.

KULAK ASMA: Nevruz bayramında yeddi levin gecesi gizlice kulak asılıp niyet tutulur. Konuşulanların gerçekleşeceğine inanılır. O gün olumlu ve güzel sözler söylenmeye dikkat edilir. Ben tecrübe ettim, konuşulan söz gerçekleşti.

ÖLÜ BAYRAMI: Yörede 21 Mart Nevruz bayramı haftasında tüm köylerde olduğu gibi tek (Salı) gün, köy meydanında cuma akşamı (Perşembe) günü kabir üstüne çıkılır. Kabir ziyaretine topluca gidilir, mezarlar onarılır, Kur’an-ı Kerim’den ayetler okutulur. Çeşitli ihsanlar verilir. Bu sene Kaçardoğanşalı köyünde 13 Mart 2025 Perşembe günü “Kabir Üstüne” çıkılacak. Bu gelenek Iğdır’da çok iyi yapılmaktadır. Sıla-i rahim yapmak için Iğdır’ın dışında büyük şehirlerde olan veya yurt dışında yaşayanlar Iğdır’a gelir. Sıla-i rahim yapılıp, eş, dost, akraba kaynaşır.

YEDDİ LEVİN: Yeddi-levin en az yedi çeşit meyve ya da çerezi bir araya getirip karıştırmaktır. Akşam yemekten sonra evin reisi tarafından karıştırılıp herkese eşit dağıtılır. Askerde, gurbette olanlar ile hamile olanların bebeklerinde pay ayrılır.

İĞNE - İĞNE: Suya iğne salmak olarak adlandırılır. Genellikle aynı yaşta olan genç kızlar bir araya gelerek su dolu bir leğenin içine deliklerine pamuk geçirilmiş iki iğne bırakır, su karıştırılarak dalgalandırılır. Ayrı köşelere bırakılmış iğneler birbirine yanaşırsa tutulan niyette evlilik olacaktır anlamına gelir. Bu durum, oraya toplanan bütün kızlar için ayrı ayrı niyet tutularak yapılır.

NEVRUZ YUMURTASI: Nevruzda yumurtalar tencereye dizilir, altına üstüne önceden atmayıp sakladığınız soğan kabuklarını, biraz da saman koyarsınız. Saman yoksa soğan kabukları yeterli gelir. Sonra iyice kaynattığınızda, o soğan kabukları yumurtaları kırmızı yapar. Bu yumurtalar, ev ev dolaşan çocuklara şeker ve çikolata gibi yeddi levin dediğimiz çerezlerden verilir.

AHIR ÇERÇEMBE: 21 Mart’tan önceki salıyı çarşambaya bağlayan geceye “Ahır Çerşembe” ya da yılın ahır tek günü denir. Bu gecede evlerin bahçelerinde, köy ve mahalle meydanlarında öbek öbek ateşler yakılır. Bahçelerin temizliği için toplanan çöp ve kuru otlar ateşe verilir.

SUYA İĞNE SALLAMAK: Su dolu kaba kime ait oldukları bilinen yüzükler atılır. Bu yüzükler, görevlendirilen birileri tarafından sudan çıkarılırken bir taraftan da maniler okunur. Her maninin kendine göre bir anlamı vardır. Sudan çıkarılan yüzük sahibine teslim edilir. O anda okunan manide yüzük sahibinin sırları ortaya çıkacağı için etkinlik daha heyecanlı ve eğlenceli olur.

SEMENİ YETİŞTİRMEK: Bir miktar toprak konulan kaplara ekilen ve “semeni” adı verilen buğday, mısır ve nohut gibi çeşitli tahıllar, mart ayının başında birbirinden farklı ve rengârenk kaplarda yetiştirilir. Yöre halkının geçmişten gelen bir geleneği de semeni yetiştirmektir. Ağpirçehlerin (yaşlı kadınların) dediklerine göre yaz arzusu, bereket nişanesi olarak yetiştirilen semeni, “çölün şahta, boranına”, “toprağın kış uykusuna”, “insanın yaz arzusuna” karşılık olarak hazırlanır. Semeni yeşerince insanın da niyet ve arzuları gerçekleşir. Semeni yetiştikten sonra kızlar bir araya gelerek suyunu çıkartır, ezer ve helvasını pişirir. Bu işi eğlenceli bir ortamda yaparlar. Gece şenliklerle devam eder.

BÜYÜK ÇİLE:

Azeri kültüründe kış iki döneme ayrılır:

1- Büyük Çile: Gecenin en uzun olduğu 21 Aralık’tan sonra gelen 40 güne denilir. Takvim bilgisi bakımından 21 Aralık – 30 Ocak günleri “Erbain” olarak adlandırılır.

2- Küçük Çile: Büyük çileden sonra gelen 20 günlük süreçtir. Genelde 20 Ocaktan baharın başlangıcı 22 Marta kadar olan süre “Hamsin” olarak bilinir.

Bizleri biz yapan değerlerdir. Geçmişi olmayanın geleceği olmaz. Geçmiş değerlerimize sahip çıkmak zorundayız. Nevruz bizim için bayramdan da öte bir şeydir. Yeni nesil gençlere bu güzel geleneklerimizi yaşatmak ve öğretmek zorundayız. Nevruzla yeni bir gün, yeni bir yıla başlıyoruz. Evimizden başlayarak çevremizi temiz tutup, temiz ve güzel giyiniyoruz. Sıla-i rahim yapıp, eş, dost, komşu ve akrabalarımızla bayramlaşıp, küsler varsa barışıyoruz. Mezarlıkları ziyaret edip vefat edenlerimiz için dua ediyor, Kur’an okuyup ihsanlar dağıtıyoruz.

Bizi geçmişimize, köklerimize bağlayan, bizi biz yapan baharın müjdecisi Nevruz Bayramı arifesinde, tüm Iğdırlıların, Türk dünyasının ve insanlığın Nevruz Bayramı hayırlı olsun. Barış, huzur ve mutluluk dolu nice bayramlar diliyorum. Her şey gönlünüzce olsun.

  • YORUMLAR
adlı kullanıcıya cevap x

Yazarın Diğer Yazıları

  • Iğdır'da Kayısı Yetiştiriciliği ve Yaşanan Sorunlar : - 07 Temmuz 2025
  • Bilgiyle Yoğrulan Bir Önder: Prof. Dr. Ekrem Gürel - 01 Temmuz 2025
  • Gurbetten Dönüş Iğdır'da Özlemle Yoğrulan Saatler : - 28 Haziran 2025
  • Başsız Ümmet, Direnen İran: Gazze'den Arz-ı Mevud'a - 19 Haziran 2025
  • İran Düşerse Sıra Türkiye'dedir - 16 Haziran 2025
  • Bir Gün Değil, Bir Ömür Babam - 15 Haziran 2025
  • Aras'ın Kıyısında Kalan Gönlüm: Gurbette Iğdır Özlemi - 13 Haziran 2025
  • Iğdır'da Unutulmaya Yüz Tutmuş Doğal Yiyecekler - 11 Haziran 2025
  • Ağrı Dağı'nın Gölgesinde Iğdır İle bir Dağın Kadim Dostluğu - 07 Haziran 2025
  • TUZLUCA TUZUN VE TARİHİN BULUŞTUĞU SAKİN COĞRAFYA - 05 Haziran 2025
  • Iğdır'a Raylı Umut: Kars-Iğdır-Nahçıvan Demiryolu Projesi - 04 Haziran 2025
  • Iğdır'ın Sarı Altını: Kaysı - 02 Haziran 2025
  • 28 MAYIS 1918 AZERBAYCAN'IN BAĞIMSIZLIK GÜNÜ - 28 Mayıs 2025
  • Iğdır İl Oluşunun 33. Yılı Kutlu Olsun - 27 Mayıs 2025
  • Küçük Ağrı Dağı: Efsaneler, Diplomasi ve Atatürk'ün Vizyonu - 27 Mayıs 2025
  • Aralık İlçesi Doğuya Açılan Sessiz Kapı - 26 Mayıs 2025
  • Ağrı Dağı'nın Gözyaşı: Karasu'nun Sessiz Ağıdı - 23 Mayıs 2025
  • Ağrı ile Alagöz: Hasretle Bakan İki Bacı Dağ - 21 Mayıs 2025
  • Atatürk'ün Küresel Mirası : Türk Dünyası ve İnsanlığa Katkıları - 20 Mayıs 2025
  • MUSTAFA KEMAL ATATÜRK'ÜN GENÇLİĞE MİRASI 19 MAYIS RUHU : - 19 Mayıs 2025
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
Köşe Yazarları
Rufat Gürel
Rufat Gürel
Iğdır'da Kayısı Yetiştiriciliği ve Yaşanan Sorunlar :
Cokşun Oğuz
Cokşun Oğuz
Iğdır Kalesi: Korhan'dan Iğdır Ovasına Uzanan Bin Yıllık Miras
Şirin Arslan
Şirin Arslan
Biz Ne Ara Bu Hale Geldik? Şiddeti Teşvik Eden Sözleri Şiddetle Kınıyorum!
Rufat Gürel
Rufat Gürel
Iğdır'da Kayısı Yetiştiriciliği ve Yaşanan Sorunlar :
Cokşun Oğuz
Cokşun Oğuz
Iğdır Kalesi: Korhan'dan Iğdır Ovasına Uzanan Bin Yıllık Miras
Şirin Arslan
Şirin Arslan
Biz Ne Ara Bu Hale Geldik? Şiddeti Teşvik Eden Sözleri Şiddetle Kınıyorum!
Rufat Gürel
Rufat Gürel
Iğdır'da Kayısı Yetiştiriciliği ve Yaşanan Sorunlar :
Cokşun Oğuz
Cokşun Oğuz
Iğdır Kalesi: Korhan'dan Iğdır Ovasına Uzanan Bin Yıllık Miras
Şirin Arslan
Şirin Arslan
Biz Ne Ara Bu Hale Geldik? Şiddeti Teşvik Eden Sözleri Şiddetle Kınıyorum!
Çok Okunan Haberler
Iğdır'da 'Müteahhitlik Dolandırıcılığı' Operasyonu: 5 Tutuklama
Iğdır'da 'Müteahhitlik Dolandırıcılığı' Operasyonu: 5 Tutuklama
'Iğdır'da Kayısı 1 TL' Paylaşımına 1.4 Milyon TL Ceza
'Iğdır'da Kayısı 1 TL' Paylaşımına 1.4 Milyon TL Ceza
Iğdır'da Dev Uyuşturucu Operasyonu: 344 Kilogram Metamfetamin Ele Geçirildi
Iğdır'da Dev Uyuşturucu Operasyonu: 344 Kilogram Metamfetamin Ele Geçirildi
Iğdır’da Trafik Kazası: 1 Ölü, 1 Ağır Yaralı!
Iğdır’da Trafik Kazası: 1 Ölü, 1 Ağır Yaralı!
Iğdır'da Skandal Göçmen Kaçakçılığı Operasyonu: Kamu Görevlisi Tutuklandı!
Iğdır'da Skandal Göçmen Kaçakçılığı Operasyonu: Kamu Görevlisi...
Ana Sayfa
Iğdır Haberleri
Son Dakika
Resmi İlanlar
Bölgesel
Türkiye
Ekonomi
Dünya
Sağlık
Spor
Güncel
Yemek Tarifleri
Köşe Yazarları
Foto Galeri
Video Galeri
Biyografiler
Vefatlar
Üye Paneli
Günün Haberleri
Arşiv
Gazete Arşivi
Hava Durumu
Gazete Manşetleri
Nöbetci Eczaneler
Namaz Vakitleri
  • Bölgesel
  • Dünya
  • Ekonomi
  • Güncel
  • Iğdır Haberleri
  • Sağlık
  • Son Dakika
  • Spor
  • Türkiye
  • Foto Galeri
  • Video Galeri
  • Köşe Yazarları
  • Biyografiler
  • Vefatlar
  • Üye Paneli
  • Günün Haberleri
  • Arşiv
  • Gazete Arşivi
  • Hava Durumu
  • Gazete Manşetleri
  • Nöbetci Eczaneler
  • Namaz Vakitleri

  • Rss
  • Sitene Ekle
  • Künye
  • İletişim
  • Çerez Politikası
  • Gizlilik İlkeleri

Sitemizde bulunan yazı , video, fotoğraf ve haberlerin her hakkı saklıdır.
İzinsiz veya kaynak gösterilemeden kullanılamaz.