Erzurum’dan Amerika’ya Diplomatik Köpek Hediyesi: 1938 Yılına Ait İlginç Belge Ortaya Çıktı

Türkiye Dil ve Edebiyat Derneği Erzurum Şubesi Yönetim Kurulu Üyesi Taner Özdemir, arşivlerde yaptığı çalışmada 1938 yılına ait, Erzurum çoban köpeklerinin Amerikan Ziraat Nezareti'ne diplomatik hediye olarak gönderilme sürecini anlatan son derece ilginç bir yazışmayı gün yüzüne çıkardı.

İHA'nın haberine göre Belge, Amerikan Ziraat Nezareti'ne hediye edilmek üzere Erzurum yöresinden özel olarak seçilip satın alınan çoban köpeklerinin İstanbul'daki Aygır Deposu'na gönderilmesini ve oradan teslim edilmesi sürecini ayrıntılı bir biçimde anlatıyor.

Erzurum Köpeklerinin Üstün Nitelikleri Tercih Sebebi Oldu

1938 tarihli belgede, Erzurum çoban köpeklerinin özellikle tercih edilme sebepleri açıkça belirtiliyor. Bu nitelikler arasında köpeklerin; dayanıklılıkları, zekâları, sürü yönetimindeki becerileri ve sert iklim koşullarına uyumları öne çıkıyor. Özellikler, Erzurum'un köklü hayvancılık kültürünün, 20. yüzyılın ilk yarısında dahi uluslararası düzeyde dikkat çektiğini gösteriyor.

Yazışmada, köpeklerin Aygır Deposu’na ulaştırılmasının ardından süreç hakkında Amerikan Büyükelçiliğinin resmen bilgilendirildiği ifade ediliyor. Buna karşılık elçilikten gelen notada ise, Amerikan Ziraat Nezareti’nin köpekleri Amerika’ya taşımak için "American Export Line" ile anlaşmak üzere olduğu ve uygun vapur bulunduğunda Türk makamlarının haberdar edileceği belirtiliyor. Bu detay, hayvan naklinin bile o dönemin diplomatik ilişkilerinde ciddi bir prosedür gerektirdiğini ortaya koyuyor.

Kültürel Mirasın Uluslararası Rolü

Taner Özdemir, ortaya çıkardığı bu belgenin yalnızca bir nakliye yazışması olmanın ötesine geçtiğini belirterek, Erzurum'un yetiştiricilik kültürünün uluslararası bir diplomatik hediye seviyesine yükselmiş olduğunu gözler önüne serdiğini ifade etti.

Sürüyü koruma ve yönlendirmedeki üstün özellikleriyle bilinen Erzurum çoban köpekleri, böylece 1938 yılında Türkiye'nin Amerika ile kurduğu ilişkilerde dikkat çekici bir rol üstlenmiş oldu. Özdemir, arşiv çalışmalarının devam ettiğini ve Erzurum'un bilinmeyen yönlerini aydınlatacak daha pek çok belgenin gün yüzüne çıkarılacağını belirtti.