Medicana International Ankara Hastanesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Prof. Dr. F. Figen Ayhan, sağlıklı yaşlanmanın günümüz sağlık sistemlerinin ve hükümetlerinin birincil hedefi olduğunu belirtti. Dünya nüfusunun giderek yaşlandığına ve özellikle hasta olarak yaşlanmanın hem sağlık sistemleri hem de bireyler ile aileler için büyük zorluklar yarattığına dikkat çekti.
Yaşlılarda Düşmeler: Risk Faktörleri ve Önlemler
İhlas haber ajansının ahberine göre Prof. Dr. Ayhan, yaşlılarda sık görülen düşmelerin ciddi sakatlıklara ve hatta ölümlere yol açabildiğini ifade etti. Düşmelerin başlıca nedenleri arasında çoklu ilaç kullanımı (ağrı kesiciler, antidepresanlar, kalp-damar ilaçları gibi) ve uygun olmayan ayakkabılar yer alıyor. Ayhan, yaşlıların genellikle spor ayakkabıları tercih etmesi gerektiğini, zira ev içi düşmelerin %80'inin kötü aydınlatılmış ortamlar, halı, kilim veya kablolar gibi takılma riskleri nedeniyle meydana geldiğini belirtti. Özellikle banyoda yaşanan düşmelerin sıkça kalça kırıklarına yol açtığını ve bu kırıkların %20-40 oranında ölüm nedeni olabildiğini ekledi.
Ayhan ayrıca, inmelerin de düşmelerin sık görülen bir nedeni olduğunu ve bu durumun önlenebilir olduğunu vurguladı. Yaşlıların yılda en az bir kez kulak burun boğaz ve göz doktoruna gitmeleri gerektiğini, çünkü işitme ve görme sorunlarının denge kaybına ve düşmelere zemin hazırlayabileceğini ifade etti. Bir kırık geçiren yaşlıların %50 oranında tekrar kırık geçirme riski taşıdığını belirten Ayhan, bu nedenle kemik ve kas sağlığının desteklenmesinin kritik olduğunu, bu alanda fiziksel tıp ve rehabilitasyon uzmanlarına büyük görevler düştüğünü dile getirdi.
Egzersizle Sağlıklı ve Dengeli Bir Yaşam
Prof. Dr. Ayhan, hastaları muayene ettikten sonra kişiye özel egzersiz programları hazırladıklarını belirtti. Bu programlar şunları içeriyor:
-
Aerobik Egzersizler: Haftada 150 dakika orta şiddette yürüyüş, kalp sağlığını desteklemek için idealdir.
-
Kuvvetlendirme Egzersizleri: Haftada 2 gün dambıl veya direnç bantları kullanarak kol ve bacak kaslarını güçlendirmek önemlidir.
-
Denge Egzersizleri: Yoga, tai chi, tek ayak üstünde durma ve yan yürüme gibi basit teknikler dengeyi artırarak düşme riskini azaltır.
Ayhan, sarkopeni adı verilen kas kütlesi azalmasının yaşlılarda yaygın olduğunu ve Türkiye'deki her üç yaşlıdan birinin obez olmasına rağmen kas kütlesinin düşük olduğunu belirtti. Kas kütlesinin temel bir sağlık belirteci olduğunu vurgulayan Ayhan, sarkopeniyi önlemek amacıyla her yaşlıya uygun bir egzersiz programı verilmesi gerektiğini ve bu konuda geriatrik rehabilitasyon kapsamında değerlendirmelerin önemini vurguladı.
Yaşlı Bakımında Yakınların Rolü ve Ek Önlemler
Ayhan, yaşlı yakınlarına büyük sorumluluk düştüğünü belirterek, yaşlıların yürüyüşlerine dikkat edilmesi, herhangi bir kuvvetsizlik belirtisi (özellikle oturup kalkarken yaşanan zorluklar) görüldüğünde hekime başvurulması gerektiğini vurguladı. Basit bir 5 kere sandalyeden oturup kalkma testi ile bacak kas gücünün anlaşılabileceğini ve bu testi yaşlıların genellikle ardışık olarak başaramadığını belirtti. Görme ve işitme sorunlarının da düşmelere neden olabileceği için düzenli kontrollerin şart olduğunu ifade etti. Ayhan, "Yaşlılarımıza gerçekten güzel bakmamız gerekiyor. Bunun bir ekip olarak yürütülmesi gerekiyor" dedi.
Yaşlıların sevdiği egzersizleri yapmasının teşvik edilmesi gerektiğini belirten Ayhan, dansın bu alanda yapılan araştırmalarda çok faydalı bulunduğunu, müziğin eşliğinde yapılan dansın hem işitsel hem de görsel uyaranlarla dengeyi desteklediğini dile getirdi.
Son olarak Ayhan, alınması gereken ek önlemleri şu şekilde sıraladı:
-
İlaç Yan Etkilerinin Dikkatli Takibi: Yaşlıların kullandığı ilaçların yan etkileri yakından izlenmeli.
-
Yavaş Hareket Etme: Ani hareketlerden kaçınarak, oturup kalkarken veya pozisyon değiştirirken yavaş davranılmalı.
-
Zihinsel Egzersizler: Bilişsel fonksiyonları desteklemek için mandala gibi boyama ve diğer zihin egzersizleri yapılmalı.
Ayhan, "Sağlıklı yaşlanma bugün toplumun sağlık sistemlerinin ve hükümetlerinin en temel amacı. Çünkü dünya nüfusu yaşlanıyor ve hasta yaşlanmak gerçekten hem sağlık sistemlerini, hem insanları hem aileleri en çok zorlayan konu yaşlı bakımında" sözleriyle konuşmasını tamamladı.
Yorumlar
Kalan Karakter: