Türk halk müziğinin en bilinen eserlerinden biri olan Yemen türküsünün, aslında Elazığ'ın Harput yöresine ait olduğu ortaya çıktı. Türk halk müziği sanatçısı ve araştırmacı-yazar Aygün Çam'ın yaptığı detaylı araştırmalar ve tarihi belgeler, bu türkünün TRT repertuvarında bilinenin aksine, Muş'a değil Elazığ'a ait olduğunu kanıtlıyor.
Tarihi Belgelerle Kanıtlanan Gerçek
Aygün Çam'ın araştırmaları, Yemen türküsünün 1905 yılında Elazığ'da Yemen'e giden redif alayları tarafından söylenen bir ağıt olduğunu gösteriyor. Bu bilgi, yerel kaynaklarda açıkça kayıtlı olmasına rağmen, TRT repertuvarında türkünün 1944 yılında Muzaffer Sarısözen tarafından derlendiği, kaynak kişinin Duriye Keskin olduğu ve yörenin Muş olarak geçtiği bilgisi yer alıyordu.
Çam'ın ulaştığı en eski resmi belge, 1936 yılında Elazığ Valiliği tarafından yayımlanan "Elaziz Halk Türküleri ve Oyunları" adlı kitap. Bu kitapta, Yemen türküsünün de dahil olduğu 50 Elazığ yöresine ait türkü yer alıyor. Eserin Beyazıt Devlet Kütüphanesi'nde de bulunduğu ve Türkiye Cumhuriyeti Maarif Derleme Müdürlüğü logosunu taşıdığı belirtiliyor. Bu da eserin Elazığ'da resmi olarak derlendiğini açıkça ortaya koyuyor.
Atatürk'ün Harput Bağlantısı
1937 yılında Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün Elazığ Halkevi ziyaretinde, Hafız Osman Öge'nin Atatürk'ün sevdiği türkülerden biri olan "Aş Yedim Dilim Yandı" eserinin ardından "Yemen türküsünü" seslendirdiği biliniyor. Bu durum, türkünün Harput ezgisi olduğunu kanıtlayan tarihi bir detay olarak değerlendiriliyor.
TRT'ye Başvuru ve Talepler
Aygün Çam, belgelerle kanıtlanan bu yeni gerçek doğrultusunda, TRT'ye gerekli itirazları yaptıklarını ve eserin yöresinin yeniden Elazığ olarak düzeltilmesi için dilekçe ve raporlarını sunduklarını belirtiyor.
Araştırmacının Açıklamaları
Aygün Çam, yaptığı araştırmalarla ilgili şunları söylüyor:
- "Yaptığım çalışmalarda bir Elazığ türküsünün TRT repertuvarında Muş yöresine olarak geçtiğini gördüm. Bununla ilgili geniş çaplı bir araştırma gerçekleştirdim. Bizler Elazığ'da bu türkünün Harput yöresinde 1905 yılında redif alaylarının kışlanın önünde toplanıp Yemen'e giden askerin türküsü olduğunu biliyoruz. Bu türküyü yazanın da seslendirenin de kimler olduğu Elazığ'da kayıtlıdır."
- "Elime ilk ulaşan belge İstanbul Beyazıt Kütüphanesi'nde de var. 1936 yılında Elazığ Valiliği tarafından bastırılan Elaziz Halk Türküleri ve Oyunları adlı bir kitap var. Bu eser, 1936 yılında derlenmiş ve içerisinde 50 Elazığ türküsü var. Bu 50 Elazığ türküsünden birisi de Yemen türküsü olarak geçiyor. Kaynak kişi, Hafız Osman Öge, Elazığ Halkevi Güzel Sanatlar Komitesi ise derlemiş ve Vasfi Akyol da notaya almış."
- "Elazığ'da bu türkü söylenen tarihten 8 yıl önce resmi bir şekilde yine sağ üste köşesinde yazılana göre, TC Maarif Derleme Müdürlüğü'nün de logosu bulunmaktadır. Resmi olarak Elazığ'da derlenen bir eser olduğunu söyleyebiliriz."
- "Biz TRT'ye gerekli itirazlarımızı yaptık, dilekçelerimizi ve raporlarımızı sunduk. Eserin yeniden düzenlenerek yörenin tekrardan Elazığ yazmasını talep etmekteyiz."
Yemen Türküsü'nün Önemi
Yemen türküsü, Türk tarihinde önemli bir yere sahip olan ve Atatürk'ün de sevdiği eserlerden biri. Bu nedenle, türkünün doğru yöreye ait olarak kayıtlara geçmesi büyük önem taşıyor. Aygün Çam'ın araştırmaları ve tarihi belgeler, bu konuda önemli bir adım atılmasını sağlıyor.
Yorumlar
Kalan Karakter: