Sağlıklı yaşamın temelini oluşturan ancak genellikle sadece "kilo alma verme hızı" olarak bilinen metabolizma kavramının çok daha geniş bir anlama sahip olduğu belirtildi. Medicana Sağlık Grubu Endokrinoloji Uzmanı Uzm. Dr. Aysel Mammadyarzada, metabolizmanın tanımını genişleterek, sağlıklı bir metabolizma için yapılması gerekenleri sıraladı.
İHA'nın haberine göre Uzm. Dr. Mammadyarzada, metabolizmanın; vücudun enerji üretimi, besinlerin işlenmesi, hücre yenilenmesi ve yaşamı sürdüren tüm biyokimyasal reaksiyonların genel adı olduğunu ifade etti. Uzman, "Nefes alırken, yürürken, düşünürken hatta uyurken bile metabolizma aktif olarak çalışır. Çoğu kişi metabolizmayı sadece 'kilo alıp verme hızı' olarak bilse de bu oldukça dar bir tanımdır," uyarısında bulundu.
Sağlıklı Metabolizma İçin Beş Temel Şart
Metabolizmanın hızının yaş, cinsiyet, genetik yapı, beslenme ve fiziksel aktivite gibi birçok faktörden etkilendiğini belirten Uzm. Dr. Mammadyarzada, sağlıklı bir metabolizmaya sahip olmak için doğru yaşam tarzı düzenlemelerinin kritik önem taşıdığını vurguladı. Uzmana göre sağlıklı bir metabolizma için olmazsa olmazlar şunlar:
-
Düzenli Uyku: Yeterli ve kaliteli uyku düzeni.
-
Dengeli Beslenme: Üç ana, iki ara öğün düzenini sağlamak.
-
Fiziksel Aktivite: Düzenli egzersiz yapmak.
-
Yeterli Su Tüketimi: Vücudun su ihtiyacını karşılamak.
-
Kişiye Özel Planlama: Gerektiğinde hormon ve kan tetkikleri ile kişiye özel beslenme planı uygulamak.
İnsülin Direnci ve Hormonların Rolü
Metabolizmanın insülin, tiroit (T3, T4), leptin, ghrelin ve cinsiyet hormonları gibi çok sayıda hormonun ortak çalışmasıyla kontrol edildiğini belirten Dr. Mammadyarzada, insülin direncinin metabolik dengeyi nasıl bozduğuna dikkat çekti. "Uzun süreli yanlış beslenme, hareketsizlik veya obezite, insülin direnci gelişmesine yol açabilir. Bu durum, kilo vermeyi zorlaştırır, karın bölgesinde yağlanmayı artırır ve metabolik sendrom riskini yükseltir," dedi.
Uzman ayrıca, kadınlarda östrojen ve erkeklerde testosteron hormonlarının yağ dağılımı ve kas kütlesi üzerindeki belirleyici etkisine değinerek, yaşla birlikte (menopoz ve andropoz dönemlerinde) metabolizmanın yavaşlayabileceği uyarısında bulundu.
"Metabolizmanız Yavaşlamadı, Yaşam Tarzınız Kötüleşti"
Kliniğe 'metabolizma yavaşlaması' şikayetiyle gelen hastalarda sıklıkla hipotiroidi, insülin direnci, demir veya D vitamini eksikliği saptandığını dile getiren Uzm. Dr. Mammadyarzada, metabolizmanın genetik yapı, stres, uyku düzeni ve sık yapılan düşük kalorili diyetlerden de etkilendiğini ekledi.
Uzman, "Sık sık, az az yeme yöntemi bazı kişilerde faydalı olsa da önemli olan her öğünde karbonhidrat, protein ve yağ dengesini sağlamaktır. Uzun süreli açlık, stres hormonlarını artırarak insülin dengesini bozabilir," diyerek beslenme düzeninin önemini bir kez daha vurguladı.
Yorumlar
Kalan Karakter: