Araştırmacı yazar Rufat Gürel "20 Ocak 1990’da Sovyet ordusunun Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de gerçekleştirdiği katliam, Azerbaycan tarihinin en trajik olaylarından biridir ve “Kara Ocak” olarak anılır.
Sovyetler Birliği’nin dağılma sürecinde Azerbaycan’da bağımsızlık hareketleri güçlenmişti. Halk, Sovyet egemenliğine karşı büyük protestolar düzenliyordu. Sovyetler Birliği liderliği ise bu protestoları bastırmak amacıyla Bakü’ye Sovyet askerlerini gönderdi.
20 Ocak 1990’da Azerbaycan’da yaşanan Kara Ocak katliamında, resmi rakamlara göre 147 Azerbaycan vatandaşı hayatını kaybetti. Bunun dışında, yüzlerce kişi yaralandı ve çok sayıda insan kayboldu. Aynı zamanda yaklaşık 800 kişi yaralandı, 5 kişi ise kayboldu. Sovyet askerlerinin saldırısında Bakü’nün yanı sıra diğer şehir ve kasabalarda da siviller hedef alındı. Olaylar sırasında sivillerin öldürülmesi, hem kadınları hem de çocukları etkiledi.
Katliamın Gerçekleşmesi:
• 19 Ocak 1990 gecesi, Sovyet ordusu, Azerbaycan’daki sivil halkı bastırmak amacıyla Bakü’ye girdi.
• 20 Ocak sabahı, askerler tanklarla ve ağır silahlarla şehre saldırdı, göstericilere ve sivillere ateş açtı.
• Bu saldırılarda yüzlerce Azerbaycan vatandaşı hayatını kaybetti, binlerce kişi yaralandı.
Sovyet askerleri, şehri kuşatarak elektrik, telefon ve televizyon gibi iletişim hatlarını kestiler. Bu durum, dış dünyaya ulaşımın ve yardımın engellenmesine neden oldu. Ancak Sovyet ordusunun yaptığı bu müdahale, Azerbaycan halkının bağımsızlık arzusunu daha da pekiştirdi ve Sovyetler Birliği’ne karşı direnişi güçlendirdi.
Sonuçları:
• 20 Ocak katliamı, Azerbaycan’da Sovyetler Birliği’ne olan güveni tamamen sarstı ve bağımsızlık hareketlerine hız kazandırdı.
• Olayın ardından, Sovyet ordusunun müdahalesi geniş çapta uluslararası toplum tarafından kınandı.
• Azerbaycan, nihayetinde 1991 yılında Sovyetler Birliği’nden bağımsızlığını ilan etti.
Azerbaycan’ı işgal edip parçalayan Çarlık Rusya’dır. Azerbaycan topraklarını Kuzey ve Güney Azerbaycan diye iki parçaya bölen, kadim Batı Azerbaycan toprakları üzerinde Ermenistan’ı kuran Çarlık Rusya, Azerbaycan’ı 104 yıl boyunca zulüm ve baskı ile yönetti. Azerbaycan Türklerini ötekileştirip onlara “Tatar” dedi. Çarlık Rusya’nın yıkılmasından sonra onun devamı olan Sovyetler Birliği aynı politikayı sürdürdü. Azerbaycan’dan koparılan üç parça toprak Ermenistan, Gürcistan ve Dağıstan’a verildi. Sovyetler Birliği’nin dağılmasıyla Rusya Federasyonu aynı yolda aksatmadan devam etti. Karabağ’da Ermenileri destekleyip Azerbaycan’ın Karabağ ve 7 reyonunun 30 yıl boyunca Ermenilerce işgaline sebep oldu.
Çarlık Rusya, Sovyetler Birliği ve Rusya Federasyonu dönemlerinde, 200 yılı aşkın bir süre boyunca Azerbaycan toprakları altı devlet tarafından pay edildi. 300 bin km² Azerbaycan toprağı kaybedildi. Azerbaycan Kuzey ve Güney olarak iki kısma ayrıldı. Milyonlarca Azerbaycan Türkü soykırıma uğrayıp öldürüldü, sakat kaldı. Milyonlarca Azerbaycan Türkü yerinden yurdundan uzaklaşarak mülteci oldu. Azerbaycan’ın yer altı ve yer üstü kaynakları sömürüldü. 50 milyonu aşkın Azerbaycan Türkünün 40 milyonu esaret altına düştü.
Bugün, Türk dünyasında en büyük çoğunluğa sahip, eğitim seviyeleri yüksek, milli ve manevi duyguları güçlü, Türklük ve Turan düşüncelerinin öncüleri, Türklük duygusunu taze tutan, Oğuz boyuna mensup 7 Türk Cumhuriyeti’nden biri ve Türk dünyasının göz bebeği Azerbaycan’dır.
Kara Ocak, Azerbaycan tarihinde bir dönüm noktası olarak kabul edilmekte ve bu kayıplar, ülkenin bağımsızlık mücadelesinin bedelini simgelemektedir. Her yıl 20 Ocak’ta bu olayın kurbanları anısına anma törenleri düzenlenir ve halk bu trajediyi unutmamak adına çeşitli etkinlikler gerçekleştirir. Türk dünyasının yılmaz ve korkusuz evlatları olan Azerbaycan Türkleri, çok büyük bedeller ödemiş ve büyük kayıplar vermiştir. Tüm şehitlerimizi rahmet ve saygıyla anarken, Türk dünyası ve Azerbaycan Türklerine de başsağlığı diliyorum. Ruhları şad, mekanları cennet olsun" dedi.
Yorumlar
Kalan Karakter: