İnmede Hayat Kurtaran Dakikalar: Erken Tanı İçin F.A.S.T. Kuralı Hayati Önem Taşıyor

Başakşehir Çam ve Sakura Şehir Hastanesi Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Murat Çabalar, inmenin (felç) acil müdahale gerektiren nörolojik bir durum olduğunu ve erken tanının hayat kurtardığını vurguladı. Beyne giden kan akışının kesilmesiyle beyin hücrelerinin dakikalar içinde hasar görmeye başladığını belirten Çabalar, inmede her dakikanın kritik öneme sahip olduğunun altını çizdi.

İnme Türleri ve Belirtileri

İHA'nın ahberine göre Prof. Dr. Çabalar, inmenin iki ana türde görüldüğünü açıkladı:

1. İskemik İnme: Beyin damarının tıkanması sonucu oluşur. İnme vakalarının yaklaşık yüzde 80'ini oluşturur.

2. Hemorajik İnme: Beyin damarının yırtılıp kanamasıyla oluşur. Daha az görülür ancak ölüm riski daha yüksektir.

İnmenin genellikle ani başlayan belirtileri şunlardır:

• Yüzde kayma veya asimetri

• Konuşma bozukluğu veya kelimeleri bulmada zorlanma

• Kol veya bacakta güçsüzlük ya da hissizlik (özellikle vücudun bir tarafında)

• Görmede bulanıklık veya çift görme

• Şiddetli baş ağrısı ve denge kaybı

Erken Tanı ve Müdahale İçin Hayati Kural: F.A.S.T.

Erken tanı ve zamanında müdahale için F.A.S.T. kuralının hayati önem taşıdığını belirten Çabalar, bu kuralı şöyle açıkladı:

• F (Face - Yüz): Yüzde kayma var mı?

• A (Arms - Kollar): Kollarını kaldırabiliyor mu?

• S (Speech - Konuşma): Konuşması anlaşılır mı?

• T (Time - Zaman): Bu belirtiler varsa zaman kaybetmeden 112 Acil Servis aranmalıdır.

Önemli Uyarı: İnme şüphesi olan kişiye asla yemek veya su verilmemeli, uyutulmamalı ve vakit kaybetmeden acil servise ulaştırılmalıdır. Erken tanı konulan hastalarda pıhtı çözücü tedavi ve girişimsel yöntemlerle kalıcı hasar riski büyük ölçüde azaltılabilir.

İnme Tedavi Yöntemleri

İnme tedavisinde kullanılan başlıca yöntemler şunlardır:

• Trombolitik (Pıhtı Çözücü) Tedavi: Belirtilerin başlamasından sonraki ilk 4,5 saat içinde uygulanabilir.

• Mekanik Trombektomi: Damar tıkanıklığının kateterle açılması işlemi.

• Yoğun bakım ve rehabilitasyon desteği.

Korunma Yolları ve Risk Faktörleri

İnmeden korunmak için Prof. Dr. Çabalar şu tavsiyelerde bulundu:

• Tansiyon, kolesterol ve kan şekerini düzenli kontrol etmek.

• Sigara ve alkol kullanımından kaçınmak.

• Düzenli egzersiz yapmak ve ideal kiloyu korumak.

• Sebze, meyve ve tam tahıllardan zengin beslenmek.

• Stres yönetimi ve düzenli uykuyu ihmal etmemek.

İnme riskini artıran faktörler ise Hipertansiyon, Diyabet, Kalp hastalıkları, Obezite, Yüksek kolesterol ve Hareketsiz yaşam tarzı olarak sıralandı.

İnme Sonrası Rehabilitasyonun Önemi

İyileşme sürecinde rehabilitasyonun önemine değinen Çabalar, "Fizik tedavi, konuşma terapisi ve psikolojik destek büyük önem taşır. Hasta yakınlarının sabırlı, destekleyici ve motive edici tutumu iyileşme sürecini hızlandırır" diyerek aile desteğinin önemini vurguladı.