İzmir'in gözde turizm merkezi Çeşme, eşsiz plajlarının yanı sıra, yüksek değerli tarımsal üretimiyle de adından söz ettiriyor. Dünyada yalnızca Yunanistan'ın Sakız Adası ve Çeşme Yarımadası'nda yetişebilen sakız ağaçlarından özenle toplanan coğrafi işaretli damla sakızları, kilogramı 15 bin TL'ye kadar alıcı buluyor.
Sakız üretiminin 1959 yılında Çeşme'de başlamasına rağmen uzun süre yeterli ilgiyi görmediğini belirten üreticiler, son 20 yılda yapılan çalışmalarla yeniden canlanma sürecine girildiğini ifade ediyor. Bugüne kadar yaklaşık 40 bin sakız fidanı yetiştirilirken, bunların 20 bini toprakla buluşturuldu. Gıda ve kozmetik başta olmak üzere birçok sektörde kullanılan Çeşme damla sakızı, yeniden bölge ekonomisine önemli bir katkı sağlamaya başladı.
Üretici Tütüncüoğlu: "Hedefimiz Dünya Pazarında Söz Sahibi Olmak"
Sakız ağacı üreticiliğinin her geçen gün arttığını vurgulayan üretici Hasan Ege Tütüncüoğlu (55), "Damla sakızı artık Çeşme'nin coğrafi işaretli bir ürünü. Yaklaşık bir yıldır süren uzun çalışmalar sonucunda alınan bu işaretle birlikte, Çeşme'nin ikinci coğrafi işaretli ürünü oldu. Cumhuriyet döneminde neredeyse tamamen yok olan sakız ağaçlarının sayısı bine kadar düşmüştü, şimdi tekrar canlanıyor" dedi.
Önümüzdeki 4-5 yıl içinde dikilen sakız ağaçlarıyla birlikte bir tonun üzerinde Çeşme damla sakızı üretimi yapılabileceğini belirten Tütüncüoğlu, "Çeşme, ağaç sayısını ve üretim kapasitesini artırarak dünya pazarından pay almaya çalışıyor. Ülke olarak yaklaşık 20 tona yakın ithalat yapıyoruz. Bu ithalatın en azından kendi ihtiyacımız kadar olan kısmının Çeşme damla sakızıyla karşılanması ekonomimiz için çok önemli. Belediye ile yaptığımız protokolle şu anda yeşil alanlara sakız ağaçlarını dikiyoruz çünkü arazi sıkıntısı yaşıyoruz. Rüzgar enerjisi üretilecek alanların altındaki atıl arazilerde sakız ağacı dikiminin önü açılabilir. Eğer bu sağlanabilirse, yılda 50 bin civarında sakız ağacını toprakla buluşturabilir ve 10 yıl içinde dünya pazarında yüzde 50'lik bir paya sahip olabiliriz" şeklinde konuştu.
Arazi Sıkıntısı Üretimi Engelliyor
Üretici Hasan Ege Tütüncüoğlu, 26 binin üzerinde sakız fidanının dikilecek arazi olmadığı için bekletildiğini belirterek, "Çeşme'de araziler çok pahalı olduğu için tarımsal amaçlı kullanımı oldukça zor" dedi ve yetkililerden sakız üreticilerine ağaçlarını dikebilmeleri için yer tahsisi talebinde bulundu.
Üretici Topal: "Yunanistan Sahte Sakız İddialarında Bulundu"
Sakız ağacını tekrar yeşertmek için 1995 yılında yaptığı ilk denemelerin başarısız olduğunu ifade eden üretici İbrahim Topal (66), "Sonrasında sakızın çelikten yetiştirilmesi ve çoğaltılması üzerine çalışmalara başladık. İki ayda ürettiğimiz sakız fidanları hızla gelişiyor. Saksılara aldıktan sonra toprağa diktik ve beş yıl gibi kısa bir sürede ürün verir hale geldik. Bu çalışmalar sürerken Yunanistan, yerel medyasında 'Türkler sahte sakız üretiyor' şeklinde haberler yayınladı. Oysa sakız ağacının anavatanı aslında bu topraklar, sonradan adalara gitmiş. Şimdi Türkler de bu değerli ürünü ekonomiye kazandırıyor" diye konuştu.
İHA