Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Şevket Özkaya, sağlıklı yaşamı destekleme ve yaşlanmayı geciktirme amacıyla kullanılan bazı antioksidan ve vitamin takviyelerinin tam tersine, yaşam süresini kısalttığının bilimsel çalışmalarla kanıtlandığını söyledi.
İHA'nın haberine göre Prof. Dr. Özkaya, uzun yıllardır antioksidanların serbest radikalleri yok ederek yaşlanmayı geciktirdiği yönündeki yaygın inancın, son 20 yılda yapılan büyük ölçekli araştırmalarla çürütüldüğünü ifade etti.
Meta-Analiz Sonuçları: Ölüm Riski Yüzde 4 Daha Yüksek
Prof. Dr. Özkaya, konuya ilişkin The Journal of the American Medical Association (JAMA) dergisinde yayımlanan kapsamlı bir meta-analiz çalışmasına dikkat çekti. Bu analiz, en sık kullanılan antioksidan takviyelerini (beta-karoten, A, C ve E vitaminleri ile selenyum) inceledi.
Çalışmanın sonuçlarına göre:
-
Antioksidan takviyesi alan kişilerde ölüm riskinin, plasebo alanlara göre yüzde 4 daha yüksek olduğu tespit edildi.
-
Özellikle beta-karoten, E vitamini ve yüksek doz A vitamini kullananlarda ölüm riskinin daha da arttığı gözlemlendi.
-
C vitamini ve selenyum için ise herhangi bir yarar gösterilemedi.
Kanser ve Kemik Kırığı Riskini Artırma Uyarısı
Prof. Dr. Özkaya, bazı takviyelerin potansiyel tehlikelerine de değindi. Örneğin, E vitamini takviyesinin erkeklerde prostat kanseri riskini artırdığına, A vitamini takviyelerinin ise kemik kırığı riskini yükselttiğine dair bilimsel bulgular bulunduğunu hatırlattı.
Özkaya, antioksidanların kanser hücrelerinin metabolizmasına yarar sağlayabileceğine dikkat çekerek, "Antioksidanlar serbest radikalleri etkisiz hale getirince kanser hücrelerinin yararına çalışabiliyor. Bu nedenle kanser hastalarına genellikle antioksidan takviyeleri önerilmez" uyarısında bulundu.
Sağlıklı Bireyler Takviye Almamalı
Prof. Dr. Özkaya, yaşlanmanın sadece oksidatif hasardan ibaret olmadığını ve çok daha karmaşık bir süreç olduğunu belirterek, sağlıklı bireylerin yüksek doz takviye kullanmasının hiçbir yarar sağlamadığı sonucuna vardı.
"Antioksidan takviyeleri ne hayat kurtarıyor ne de insanları daha sağlıklı yapıyor" diyen Özkaya, şunları vurguladı:
-
Antioksidan eksikliği olanlar, bu maddeleri hekim kontrolünde alabilir.
-
Ancak sağlıklı bireylerin yüksek doz Beta karoten, A ve E vitamini gibi takviyeleri tek başına veya birlikte kullanması ölüm oranını artırıyor.
-
Dünya genelinde milyonlarca kişinin bu ürünleri kalp-damar hastalıklarını ve kanseri önleme amacıyla kullandığı düşünüldüğünde, bulgular halk sağlığı açısından büyük önem taşıyor.
Ücretsiz Destek İçin Sağlıklı Hayat Merkezleri
Prof. Dr. Özkaya, vatandaşların kontrolsüz takviyelere yönelmek yerine Sağlık Bakanlığı’nın ücretsiz hizmetlerinden yararlanması gerektiğini hatırlattı.
"Sağlık Bakanlığı’nın Sağlıklı Hayat Merkezleri artık hemen hemen her ilçede bulunuyor. Vatandaşlar bu merkezlere giderek diyetisyen, psikolog, fizyoterapist gibi uzmanlardan ücretsiz destek alabiliyor" diyerek, sağlıklı yaşamı desteklemek için bu merkezlerin sunduğu hizmetlerin önemini vurguladı.
Yorumlar
Kalan Karakter: