Iğdır ve çevresindeki birçok geleneksel toplumda cenaze sonrası yemek verme adeti, toplumsal dayanışmanın bir göstergesi olarak görülür.Ancak bu geleneğin bazı eleştirileri de vardır. Yanlış olarak kabul edilen yönlerinden biri, cenaze sahiplerine fazladan yük bindirmesidir. Yas tutan aile, zaten zor bir dönemden geçerken, yemek verme gibi maddi ve manevi ek sorumluluklar üstlenmek zorunda kalır. Bu, özellikle ekonomik durumu zayıf olan aileler için zorlayıcı olabilir. Ayrıca, bazen bu adet toplumsal bir zorunluluk gibi algılanabilir ve yasın derinliği yerine, maddi gösterişin ön plana çıkmasına neden olabilir.İslam’da olmayan, ölünün üçüncü, yedinci, kırkıncı, elli ikinci gecelerinde mevlüt okunması; İslam ile ilgisi olmayan bir merasim ve ibadet şekli ile icra edilmesi haramdır. Doğru olan, cenaze sahibine komşuları ve akrabalarının yemek, içmek ihtiyacını karşılayıp, zor günlerinde onlara maddi ve manevi destek olmalarıdır.Ekonomik gücü olan var, olmayan var; bu iş bir sektör hâline gelmiş. Cenaze merasiminde siyaset konuşulmaz, fakat bazen cenaze evlerinde bu da oluyor. Çoğu insan, taziye yemeği (eysân) vermek için bankadan kredi çekiyor, komşusundan borç alıyor, evindeki ineğini, koyununu, traktörünü satıyor. Geride kalan çoluk çocuk zor duruma düşüyor. Çoğu zaman da “şu azdı, bu çoktu, şu eksikti” gibi dedikodular çıkıyor ki bu daha da kötü ve çirkin.Bu ölüye de diriye de faydası olmayan, İslam’da da yeri olmayan bu âdetten uzak durmak lazım. İlla ki ölen bir yakının için bir şey yapmak istiyorsan, çevrendeki yoksullara, imkânsızlıklar yüzünden okuyamayanlara yardım et. Yoksul öğrencilere burs ver. Toplumca ortak kullanılan alanların bakım ve onarımını yap.Kur’an-ı Kerim diriye inmiştir, ölüye inmemiştir. Ölü Bayramı da yakınlarımıza mezarlıkta Kur’an okutacağız diye gösteriş yapmak, dolar, euro saçmak; ölüye hiçbir fayda getirmez. Önemli olan, ölen anne, baba, yakınlarımızın, komşu ve dostlarımızın kıymetini sağlığında bilmektir. Öbür türlüsü boş, beyhude ve timsah gözyaşı olur.Bu konuda eleştirilen bir başka nokta da, yemek verme adetinin zamanla özünden uzaklaşıp sosyal bir etkinlik havasına bürünmesi. Bu durum, cenaze evinin asıl anlamı olan yas ve paylaşım duygusunun gölgelenmesine yol açabilir.Sonuç olarak, yemek verme geleneğinin yanlış yönleri daha çok toplumsal baskı, maddi yük ve geleneğin amacından sapması olarak öne çıkıyor.ŞİRİN ARSLAN
