Iğdır'da Milli Mücadelenin Önderi H. Ali Ekber Tufan

Iğdır’ın kurtuluşunun 104. yılında Milli Mücadele Önderi H. Ali Ekber Tufan’ı (14 Ocak 1870 – 13 Kasım 1970) Rahmet ve minnetle yad ediyoruz.

1870

H. Ali Ekber Tufan Bölgede şeceresi 1720 yılına ait Melekli – Revan Hanlığı Bey ailesine mensup olarak dünyaya geldi. İrevan Rus Gimnazyumundan mezun oldu.

1905

Kafkasya’da gelişen iç savaş sürecinde DİFAİ Teşkilatının İrevan bölge lideri oldu.

1911

Müsavat Partisi İrevan Temsilcilerinden oldu

1914

Köprüköy Meydan Savaşında Rusların ikmal yollarını keserek ileri karakollara baskın yapan hareketin başında bulundu.

1915

Cemiyet’i Hayriyye’nin İrevan yönetiminde yer aldı ve 95 bin nüfuslu Iğdır’da teşkilat kurdu. Oğlu Talat’ın doğum gününde toplanan 90 reşat altınını Sarıkamış Esirlerine bağışladı.

1917

Iğdır ve çevresi bölgelerde yaşayan Ermenilerin teklifi üzerine Başkanı olmak şartıyla kurulan Iğdır İcre Hükümeti’nin seçilmiş başkanı oldu.

1917

Mayıs ayında Bakü Kurultayına Iğdır temsilcisi olarak katıldı.

1918

Mart ayında Bakü ve Kafkasya genelinde yaşanan olaylar akabinde Ermenileri yönetimden azledip, Başkenti Melekli’ye taşıyarak 4 Mayıs 1918 günü Iğdır Milli Hükümeti’ni dünyaya ilan etti.

1918

Mvera-i Kafkasya Seym’ine Iğdır Temsilcisi olarak katıldı ve Iğdır Milli Hükümeti’nin bağımsızlığını ilan ettirdi.

1918

20 Mayıs günü Türk Ordusunun resmi prosedür ile Iğdır’a ilerleyebilmesi için 10 binden fazla imza ile Beyazıt’ta bulunan Kafkas Tümeni’ne başvuruda bulundu. Yakup Şevki Paşa Komutasındaki Türk Ordusu Iğdır’a giriş yaptı.

1918

15 Eylül günü Nuri Paşa ile birlikte Bakü’ye giren heyetin içinde yer aldı.

1919

Ekim ayında Wilson İlkelerine göre bölgeye gelen General Harbord’a bizzat bölge halkının imzalı raporlarını teslim etti. Beyazıt Mutasarraflığından /Büyük Ermenistan denilen yerde Ermeni görmedim’ raporunun yazılmasında büyük rol oynadı.

1919

Savaşan iki toplumun iki lideri olarak General Drastamat Kanayan ve Nazarbekov’a karşı psikolojik ve silahlı harp yürüttü.

1919

Serdarabad bölgesinde milli direnişi başlatmak için Yakup Şevki Paşa tarafından görevlendirildi.

Halil Paşa ile birlikte Anadolu’ya getirilen altınları Beyazıt’ta bulunan Kazım Orbay’a ulaştırdı.

Silah sevkiyatları başta olmak üzere amcasının oğlu Hüseyin, kayınbiraderi Celil ve 20’den çok ileri gelen ağa ve bey arkadaşlarını şehit verdi.

1919

Erzurum Kongresi’ne davet edildi fakat güvenlik önlemleri nedeniyle yerine 3 arkadaşını gönderdi.

1920

12 Kasım günü 10 bini aşkın milis desteği ile Türk Ordusuna destek vererek Iğdır’ın düşman işgalinden kurtuluşuna en büyük desteği sağladı.

1920

TBMM Hükümeti Beyazıt İl Genel Meclis üyesi olarak asker ve vergi toplama işlemlerini yürüttü.

1926

Sürmeli Mahali Türk Ocağı Başkanı olarak Iğdır’a geri dönen halk ile ilgilendi.

1952

Hac yolunda Ermeni Komutan Drastamat Kanayan ile Beyrut’ta karşılaştı. Ermeni ileri gelenlerin dilediği özrü kabul etmedi.

1970

13 Kasım 1970’te 100 yaşında vefat etti.

Iğdır’ın kurtuluşunun 104. Yıldönümünde ülkemiz için canla başla mücadele eden başta Ulu Önderimiz Gazi Mustafa Kemal Atatürk olmak üzere tüm silah arkadaşlarını saygı ve rahmetle anıyoruz.

İBRAHİM SAVAN