Gercüş'ün Gönüllü Köyü'nde Yüzyıllık Gelenek: İmeceyle Pirinç Ekimi
Batman'ın Gercüş ilçesine bağlı Gönüllü köyünde, yüzyıllardır süregelen geleneksel yöntemlerle pirinç ekimi yapılıyor. Engebeli arazide tarım makinelerinin kullanılamaması nedeniyle köylüler, insan ve hayvan gücünü birleştirerek çeltik tarlalarını hazırlıyor.
Batman'ın Gercüş ilçesine bağlı Gönüllü köyünde, yüzyıllardır süregelen geleneksel yöntemlerle pirinç ekimi yapılıyor. Engebeli arazide tarım makinelerinin kullanılamaması nedeniyle köylüler, insan ve hayvan gücünü birleştirerek çeltik tarlalarını hazırlıyor.
Günün ilk ışıklarıyla birlikte harekete geçen Gönüllülü çiftçiler, yüksek rakımlı dağın eteğinden çıkan doğal kaynak suyunu el yapımı kanallarla tarlalarına taşıyor. Ardından atlarla sürülen tarlalarda, imece usulüyle bir araya gelen köylüler küreklerle çeltik havuzları oluşturuyor. Bu zahmetli sürecin ardından pirinç tohumları toprakla buluşuyor ve tarlalar pirinç yetişene kadar suyla dolu tutuluyor.
Pirinç üreticisi Mehmet Salih Kavak, bu geleneksel yöntemin dedelerinden miras kaldığını belirterek, Tarlalara su verilmesinin ardından atlarla sürüyoruz ve çamur haline getiriyoruz. Çukurlarımızı oluşturduktan sonra pirinç tohumumuzu atıyoruz ve pirinç yetişene kadar tarlayı susuz bırakmıyoruz. Çok zahmetli bir iştir ama dedelerimizden kalan geleneği devam etmek için bu işi mecburi yapıyoruz dedi.
Pirinç üretiminin kendileri için bir geçim kaynağı olduğunu ve çevre illere de gönderildiğini ifade eden Kavak, Pirinç ekimi bize atalarımızdan kalan bir gelenektir. Kara saban ve çamura bata çıka küreklerle pirinç havuzları hazırlıyoruz. Zahmetlidir ama tadı da çok lezzetlidir. Bu iş yüzyıllardır imece usulü ile yapılıyor. Pirinç ekimi yaklaşık 1 ay sürüyor. Daha sonra 3 ve 6 ay bekliyoruz. Sonrasında ise hasat zamanı geliyor. Biçtikten sonra değirmene götürüp yeme haline getirebiliyoruz diye konuştu. Köylüler, hasat ettikleri çeltikleri köydeki değirmenlerde öğüterek elde ettikleri pirinci hem kendi ihtiyaçları için kullanıyor hem de satarak geçimlerini sağlıyor. Ana geçim kaynağı su olan pirinç ekimi, Gönüllü köyünde nesilden nesile aktarılan bir gelenek olarak yaşamaya devam ediyor.
